Wist je dat 1 op de 7 vrouwen ooit in hun leven borstkanker krijgt? Laat dat maar even bezinken, 1 op 7! En van alle gevolgen van borstkanker wordt de impact op je seksleven nauwelijks genoemd.
Recent onderzoek toont aan dat 50% van de vrouwen met borstkanker last heeft van verminderde zin in seks. 50%! 40% ervaart pijn tijdens seks. En in het medische circuit besteden we er gewoon helemaal geen aandacht aan.
De mate waarin jouw borstkanker invloed heeft op jouw seksleven hangt mede af van de behandelingen die je krijgt. De vuistregel hier is. Hoe intensiever de behandeling, hoe groter de impact vaak is op je leven en op je seksleven.
Ook andere factoren zijn van belang. Hoe was jouw seksleven vóór jouw diagnose, hoe gaan jij en je partner om met jouw ziekte?
Maar laten we het eerst hebben over de meest voorkomende veranderingen voor jouw borsten.
Wat zijn de meest voorkomende veranderingen voor je borsten?
- Na bestraling is de huid van de borst vaak hard en verkleurd. De huid kan ook pijnlijk aanvoelen.
- De behandeling kan je borst ook blijvend minder gevoelig maken.
- Na de operatie kan het uiterlijk van je borst er anders uitzien dan je gewend bent.
- Littekenweefsel op je borst kan verhard en pijnlijk zijn.
- Bij een borstamputatie zijn de gevolgen vaak veel groter. Voor sommige vrouwen voelt hun lichaam minder ‘eigen’. En veel vrouwen voelen zich een tijdje minder vrouwelijk.
- Zelfs een gereconstrueerde borst kan vreemd aanvoelen, hoe mooi ‘gemaakt’ die ook is.
- Bij een tepel besparende amputatie blijft de tepel behouden, maar is er geen gevoel meer.
En al deze gevolgen kunnen een impact hebben op je seksleven.
Als je borstkanker hebt, heeft dit niet alleen invloed op jouw borsten, maar ook je vagina kan worden aangetast door de behandelingen die je krijgt of hebt ondergaan.
Wat zijn de meest voorkomende veranderingen voor je vagina?
- Chemotherapie en hormoontherapie kunnen je vagina erg droog maken. Als gevolg hiervan kan penetratie pijn doen.
- Hormoontherapie maakt het vaginale slijmvlies ook dunner en kwetsbaarder. Dit kan vaginale bloedingen veroorzaken bij penetratie.
- Chemotherapie maakt het gemakkelijker om vaginale schimmelinfecties te krijgen. Je krijgt dan meer last van afscheiding en jeuk. Hierdoor kan geslachtsgemeenschap pijnlijk zijn.
En helaas houden de gevolgen hier niet op.
Een andere veelgehoorde verandering is een gebrek aan seksueel verlangen of helemaal geen zin in seks.
Gebrek aan seksueel verlangen
Alle fysieke effecten van borstkanker en behandelingen die ik al noemde, vertragen je lichaam. Het duurt langer om veel dingen te doen, waaronder geïnteresseerd raken in en beginnen en eindigen met seks.
Gebrek aan verlangen kan ook te wijten zijn aan andere bijwerkingen van de behandelingen, zoals vermoeidheid, kortademigheid door de straling en misselijkheid. En zelfs de medicijnen tegen misselijkheid kunnen ervoor zorgen dat je minder geïnteresseerd bent in seks.
Chemo en hormoontherapie hebben ook invloed op je hormonen. Hierdoor ben je ook minder geïnteresseerd in seks. Sommige behandelingen kunnen een vroege menopauze met zich meebrengen en de veranderingen die daarmee gepaard gaan, waaronder minder verlangen naar seks.
En natuurlijk spelen de emotionele effecten van het hebben van borstkanker een grote rol bij een gebrek aan zin in seks. Geen wonder dat je voorlopig minder zin in seks hebt.
Verlies van seksueel verlangen kan nog vele maanden na de behandeling aanhouden, maar gelukkig verbeterd dit met het verstrijken van de tijd.
Seksuele identiteit en zelfvertrouwen:
Voor veel vrouwen symboliseren borsten vrouwelijkheid, borstvoeding geven en seksuele aantrekkelijkheid.
Dus het verliezen van een deel of het geheel van een borst kan jouw lichaamsbeeld of zelfvertrouwen aantasten.
Andere veranderingen in je uiterlijk, zoals haaruitval, chirurgische littekens en gewichtsveranderingen als gevolg van kankerbehandelingen, kunnen je ook onzeker maken.
Borstkanker kan het seksuele spel dat jullie samen speelden veranderen. Als het stimuleren van jouw borsten een belangrijk onderdeel van je seksleven was, kan het verliezen van een borst of veranderingen in het uiterlijk van jouw borst door operaties en radiotherapie een grote invloed hebben op jouw seksuele bevrediging.
Dit gevoel van verlies kan worden gedeeld door je partner als ze seksueel genot hebben gekregen door het uiterlijk of het aanraken van jouw borsten.
Hoe jij je voelt over het aangeraakt worden van jouw borsten na de behandeling is heel persoonlijk. Misschien wil je dat je partner het behandelde gebied aanraakt, of misschien wil je helemaal geen aanraking.
Sommige vrouwen willen niet dat hun partner de borst aanraakt die niet is behandeld omdat het hen herinnert aan het verlies van de andere. Je partner kan ook anders denken over het aanraken van jouw borsten na de behandeling.
Om met deze veranderingen om te gaan, moet je je lichaam opnieuw leren kennen.
Het kan handig zijn om je partner te vertellen wat voor soort aanraking je wel of niet wilt.
Als je erover praten gênant vindt, kun je je hand gebruiken om te begeleiden. Hoe jij je voelt als je je borsten aanraakt, kan in de loop van de tijd veranderen.
Jij en je partner willen misschien ook de aandacht op andere delen van het lichaam richten, bijvoorbeeld je billen, dijen, nek of oorlel. Wees creatief.
Samen met je partner kun je op een seksuele herontdekkingsreis gaan om nieuwe manieren te vinden om opgewonden te raken of intimiteit te tonen. Maak er een mooi seksueel spel van. Denk aan uitdagingen in plaats van verliezen.
Sommige vrouwen vinden seks speeltjes, zoals vibrators en clitorisstimulatoren, stimulerend voor seksueel genot.
Het accepteren van je nieuwe lichaam kost tijd en kan een moeilijk proces zijn. Het is belangrijk dat je jezelf weer mooi gaat vinden.
Jouw partner kan hierin een belangrijke rol spelen.
Partners denken soms ten onrechte dat een vrouw nog niet klaar is voor seksueel contact. Dit kan gemakkelijk de misvatting creëren dat je partner je niet langer aantrekkelijk vindt.
En jij als vrouw kan je hierdoor afgewezen voelen door je partner. Het is daarom belangrijk om dit open met elkaar te bespreken.
Je goed voelen over jezelf en je lichaam is erg belangrijk voor het herwinnen van seksueel verlangen en seksuele bevrediging. Maar hoe doe je dat?
Manieren om je zelfvertrouwen te vergroten:
- Het ontwikkelen van een routine die specifiek jouw chemo-bijwerkingen aanpakt, helpt echt om je zelfvertrouwen tijdens de behandeling te vergroten. Als je bijvoorbeeld last hebt van een droge huid, neem dan de tijd om elke avond een diepe hydraterende behandeling aan te brengen. Of beter laat je partner het doen.
- Kleed je om je op je best te voelen. Investeer in een paar nieuwe stukken waardoor je eruitziet en aanvoelt als de superster die je bent.
- Als de chemo ervoor heeft gezorgd dat je kaal bent geworden, experimenteer dan met ‘kapsels’. Een kaal hoofd kan heel krachtig overkomen, maar het kan ook heel eng zijn.
- Wees niet bang om met verschillende stijlen te experimenteren totdat je hebt gevonden waar je je het beste bij voelt. Misschien is het een hoed of muts, misschien ben je een pruikenmens, misschien hou je van een mooie hoofddoek, of misschien is kaal het beste voor jou.
- Probeer een virtuele make-up les. Het kan heel moeilijk zijn om al je wenkbrauwhaartjes te verliezen tijdens chemo. Zelf wenkbrauwhaar trekken kan een enorm verschil maken.
- Als make-up iets is dat je aanspreekt, kijk dan eens op Sephora’s Classes for Confidence, dit zijn gratis online make-uplessen speciaal voor vrouwen zoals jij.
Het opnieuw creëren van een natuurlijker uiterlijk met een prothese of reconstructie kan helpen om je zelfvertrouwen, inclusief seksueel vertrouwen, te vergroten over de manier waarop jouw lichaam eruitziet na een borstamputatie.
En vergeet niet wat goed passende lingerie kan doen. Voor het dragen van een borstprothese zijn speciale bh’s ontwikkeld, maar er zijn ook goede bh’s ontwikkeld als je geen borstprothese hebt. Onderzoek dus welke bh het beste bij jou past.
Als je nog een goede tip hebt die je zelfvertrouwen een boost kan geven. Zet het hieronder in een reactie, zodat je andere vrouwen kunt helpen.
Andere manieren om je seksleven een boost te geven
Ongeacht de huidige staat van jouw seksleven, kunnen deze suggesties de intimiteit helpen verbeteren:
- Met een schone lei beginnen. Probeer de dingen nu niet te vergelijken met hoe ze waren voordat je de diagnose borstkanker kreeg. Het kan tijd en geduld vergen om je aan te passen aan de veranderingen als gevolg van borstkanker.
- Blijf praten met je partner. Je partner heeft misschien zijn eigen zorgen over seks, maar durft er niet met je over te praten. Ze zijn misschien bang om je onder druk te zetten om seks te hebben, weten niet goed hoe je je voelt en zijn in de war over waar en hoe ze je moeten aanraken. Ze kunnen bang zijn dat jouw gebrek aan verlangen hun schuld is. Wanneer je jouw zorgen over seks deelt, kan dit jouw partner helpen zich open te stellen. Door erover te praten, kunnen jij en je partner zich meer verbonden voelen. Samen kunnen jullie brainstormen over manieren om de intimiteit te verbeteren en eventuele seksuele problemen aan te pakken. Jullie kunnen bijvoorbeeld samen een glijmiddel of seks speeltje kiezen, tijd vrijmaken om contact te maken, jullie concentreren op het voorspel en nieuwe houdingen proberen om er een te vinden die voor jouw comfortabel is.
- Initieer andere vormen van intimiteit. Of je nu klaar bent voor seks of niet, je kunt op andere manieren intiem zijn met je partner. Houd elkaars hand vast, geef en verwelkom knuffels en kusjes, en wees fysiek dicht bij elkaar. Heb quality time samen. Hierdoor voel je je meer verbonden en voel je je weer op je gemak bij fysiek contact. En als de tijd rijp is, wordt het makkelijker om je seksleven terug te krijgen.
- Haast je niet. Seksproblemen kun je niet van de ene op de andere dag oplossen. Focus op het maken van kleine veranderingen in de loop van de tijd. Er is geen goed of slecht moment om seks te hervatten na een diagnose en behandeling van borstkanker. Sommige vrouwen willen tijdens de behandeling seks blijven hebben. Anderen hebben na de behandeling enige tijd nodig voordat ze zelfs maar aan intimiteit denken. Doe wat goed voelt voor jou. Maar wat het beste voor jouw ook is, houd je partner op de hoogte.
- Masturbatie. Sensuele en genitale aanraking, met een partner en/of alleen, kan helpen om de angst die gepaard gaat met seks weg te nemen en kan een goed startpunt zijn voor mensen die hun seksuele activiteit hervatten.
Als je een partner hebt, kun je je ontdekkingen met hen delen om seks zo bevredigend mogelijk te maken. Als je met je partner masturbeert, probeer dan langzaam te beginnen, eventueel met glijmiddel, zonder enige verwachtingen (het kan helpen om dit van tevoren te bespreken). Niet-seksueel knuffelen, geleidelijke stappen nemen en opnieuw leren hoe je elkaar plezier kunt geven, kan ook helpen.
Er is vast nog veel meer te vertellen over borstkanker en seksualiteit, maar aangezien vermoeidheid een van de meest voorkomende gevolgen van kanker is, wil ik deze blog niet te lang maken.
P.S. Hou je van podcasts? Dan mag je deze podcastserie niet missen: de herontdekking van haarzelf een podcast over seksualiteit na borstkanker.
En mocht je meer willen weten over kanker en seksualiteit? Speciaal voor vrouwen na kanker is er het YouTube kanaal Sexplanations for Women with Cancer.
