Op praten over seksuele problemen rust helaas nog steeds een taboe. Helemaal als je het hebt over kanker en seks. Terwijl als je een soort kanker hebt gehad die de geslachtsorganen aantast, je een behoorlijke grote kans op veranderingen in je seksuele leven hebt. Denk hierbij aan blaaskanker, baarmoeder(hals)kanker of vulvakanker, ook wel gynaecologische kanker genoemd.
De gevolgen van kanker op seksueel gebied kunnen op verschillende niveaus invloed hebben. Zo zijn er vaak belemmeringen voor het seksueel functioneren bij en na kanker, door de behandelingen die bij gynaecologische kanker worden gegeven, zoals een ingrijpende operatie, radiotherapie, chemotherapie of hormoontherapie.
Maar misschien nog wel meer, is dat een levensbedreigende ziekte als kanker je hele bestaan raakt, je wordt geconfronteerd met je eigen sterfelijkheid, het kan voelen alsof je lichaam je in de steek heeft gelaten, het weer leren omgaan met een veranderd lichaamsbeeld. Vrouwen met een negatief zelfbeeld hebben over het algemeen meer moeite met hun seksualiteit. En in een relatie gaat het erom hoe ga je samen met alle veranderingen om. Hoe reageert je partner. Door het ziek-zijn of de behandelingen kun je je seksualiteit anders ervaren. Maar ook als je single bent zal je weer moeten leren omgaan met een veranderd seksueel zelfbeeld.
Wat er door kanker verandert op seksueel gebied, verschilt van vrouw tot vrouw. Voor de één zijn de gevolgen ingrijpender dan voor de ander. En iedere vrouw beleeft het ook weer anders.
Veranderingen op seksueel functioneren kunnen heel divers zijn, ik heb een aantal veranderingen voor je op een rijtje gezet.
Veranderingen op seksueel gebied door kanker.
Verminderde zin in seks door:
-Vermoeidheid en/of algehele malaise als gevolg van de radiotherapie of chemotherapie.
-Littekenpijn of pijnlijk weefsel na operatie.
-Gevoelloosheid in de extremiteiten als gevolg van chemotherapie.
-Wegvallen of vermindering van de productie van geslachtshormonen (bij bijvoorbeeld een ovariectomie (verwijdering eierstokken) chemotherapie en hormonale therapie).
-Negatief zelfbeeld.
Opwindings- en orgasmeproblemen:
Minder vochtige vagina door:
-Irritaties van de schedewand bij bestraling.
-Gevolgen chemotherapie.
-Vervroegd in de overgang (met alle overgangsklachten die daarbij horen, de vagina wordt minder vochtig en het weefsel van de vulva en de vagina kwetsbaarder).
-Beschadiging van zenuwen door operatie waardoor ondanks gevoelens van opwinding niet resulteert in een vochtige vagina.
-Atrofie schedewand (oftewel afname weefsel, dunner worden van de schedewand).
Orgasmeproblemen:
-Door beschadiging van zenuwen door operatie waardoor verminderd gevoel van de geslachtsorganen ontstaat.
-Anders klaarkomen, doordat zenuwen beschadigd zijn door operaties kan het samentrekken van spieren die nodig zijn voor een orgasme veranderd zijn.
-Anders klaarkomen, als geslachtsorganen (deels) verwijderd zijn kan het orgasme anders aanvoelen.
-Geen orgasme, soms zijn de behandeltechnieken dusdanig dat een orgasme niet of nauwelijks meer mogelijk is.
Pijn bij vrijen door:
-Verkleven van de schedewand of littekenweefsel.
-Doorstootpijn bij verkorte vagina na operatie.
-Veranderde vorm van de vagina door operatie.
-Geslachtsorganen (waaronder de schaamlippen) kunnen door bepaalde behandelingen soms niet meer zwellen.
-Atrofie schedewand (dunnere schedewand), hierdoor ontstaan gemakkelijker wondjes tijdens het vrijen die kunnen resulteren in pijnklachten.
-Irritatie van de slijmvliezen van de schedewand door bestraling (vooral bij bestraling van de eierstokken) hierdoor ontstaan makkelijker bloedingen en ontstekingen.
Maar kun je nu zelf wat doen om je seksuele leven (weer) prettiger te maken?
Gelukkig kun je zelf veel doen om je seksuele leven weer leuker te maken. Het kan zijn dat je een andere invulling aan je seksleven moet geven. Soms is het nodig op een andere manier naar seksualiteit te kijken, de gewoontes en ‘hoe het hoort’ los te laten en na te gaan wat er wél mogelijk is.
De ene vrouw kan daar op eigen kracht uitkomen, maar vaak is een steuntje in de rug wel zo fijn. En daar kom ik als consulent seksuele gezondheid om de hoek kijken.
Sexplanations for Women with Cancer
Speciaal voor vrouwen met of na kanker heb ik het Engelstalige YouTubekanaal gestart, Sexplanations for Women with Cancer.
Op dit kanaal geef ik in korte video’s informatie over de invloed van kanker op intimiteit en seksualiteit.
Nieuwsgierig? Ga dan naar Sexplanations for Women with Cancer
